Dzień dobry.
W związku z zaistniałą sytuacją kwarantanny i niemożliwością prowadzenia zajęć logopedycznych, proponuję zestaw ćwiczeń artykulacyjnych do wykonywania z dziećmi w domu.
Dzieci objęte terapią logopedyczną powinny wykonywać dowolne ćwiczenia z tego zestawu pod okiem osoby dorosłej, około 10 minut dziennie. Dzięki temu wzmocnią aparat artykulacyjny i oddechowy, by w dalszej kolejności poprawnie realizować głoski.
Zadaniem dorosłego jest pokazanie poprawnie wykonanego ćwiczenia i zachęcanie dziecka do pracy.
Trzeba chwalić malucha za podejmowany wysiłek, nawet gdyby efekty nie były początkowo najlepsze.
Ważne jest, aby dorosły wykonywał ćwiczenia precyzyjnie i tej dokładności konsekwentnie uczył swoje dziecko.
A oto propozycje ćwiczeń:
1.Ćwiczenia warg i policzków
- Niesforny balonik – nadymanie jednego policzka i przesuwanie powietrza z jednej strony jamy ustnej do drugiej – wargi złączone.
- Zajączek – wciąganie policzków do jamy ustnej, policzki ściśle przylegają do łuków zębowych, wargi tworzą „zajęczy pyszczek” .
- Całuski – wargi ściągnięte, wywinięte do przodu – jak przy cmoknięciu.
- Mam wąsy – utrzymanie słomki między nosem a górną wargą.
- Nic nie powiem – mocne zaciśnięcie rozciągniętych warg.
- Pajac – wesoła mina: wargi złączone, kąciki uniesione do góry, smutna mina: wargi złączone, kąciki opuszczone w dół.
- Minki – naśladowanie min: wesołej – płaskie wargi, rozciągnięte od ucha do ucha, uśmiech szeroki, smutnej – podkówka z warg, obrażonej – wargi nadęte, zdenerwowanej – wargi wąskie..
- Rybka – wysuwanie warg do przodu i rozszerzanie na końcu jak u ryb.
- Zły pies – naśladowanie złego psa, unoszenie górnej wargi, wyszczerzanie zębów
- Echo – dobitne wymawianie samogłosek a, o, e, i, u, y.
- Masaż warg – nagryzanie zębami wargi dolnej, potem górnej
- Motorek – parskanie wargami, naśladowanie odgłosu motoru, traktora
2.Ćwiczenia języka
Dotykanie palcem lub zimną łyżeczką podniebienia tuż za górnymi zębami, nazywając je zaczarowanym miejscem, parkingiem itp.. w którym język (krasnoludek, samochód) powinien przebywać, gdy mamy zamkniętą buzię.Przytrzymywanie czubkiem języka przy podniebieniu kawałków kukurydzianych chrupek.Zlizywanie nutelli, miodu, dżemu itp. z podniebienia przy szeroko otwartych ustach.
- Konik jedzie na przejażdżkę – naśladowanie konika stukając czubkiem języka o podniebienie, wydając przy tym charakterystyczny odgłos kląskania.
- Winda – otwórz szeroko buzię, poruszaj językiem tak, jakby był windą – raz do góry, raz do dołu.
- Karuzela – dzieci bardzo lubią kręcić się w koło, twój język także. Włóż język między wargi a dziąsła i zakręć nim raz w prawą, raz w lewą stronę.
- Chomik – wypycha policzki jedzeniem, a ty pokaż jak można wypchnąć policzki językiem, raz z prawej raz z lewej strony.
- Zawody – kto dłużej utrzyma nieruchomo język za górnymi zębami przy szeroko otwartej buzi ?
- Malarz – maluje sufit dużym pędzlem. Pomaluj pędzlem (językiem) swoje podniebienie, zaczynając od zębów w stronę gardła
- Młotek – wbijamy gwoździe w ścianę. Spróbuj zamienić język w młotek i uderzaj o dziąsła tuż za górnymi zębami, naśladując wbijanie gwoździa. Usta szeroko otwarte!
- Żyrafa – ma długą szyję, wyciąga mocno szyję do góry. Otwórz szeroko usta i spróbuj wyciągnąć język do góry, w kierunku nosa, najdalej jak potrafisz.
- Słoń – ma długą trąbę i potrafi nią wszędzie dosięgnąć. Ciekawe czy potrafisz dosięgnąć językiem do ostatniego zęba na górze i na dole, z prawej i lewej strony.( Usta otwarte, żuchwa nieruchoma)
- Ćwiczenia żuchwy (szczęki dolnej)
- Zamykanie i otwieranie domku – szerokie otwieranie ust, jak przy wymawianiu głoski a, zęby są widoczne dzięki rozchylonym wargom.
- Grzebień – wysuwanie żuchwy, zakładanie i poruszanie dolnymi zębami po górnej wardze. Cofanie żuchwy, zakładanie i poruszanie górnymi zębami po dolnej wardze i brodzie.
- Krowa – naśladowanie przeżuwania.
- Guma do żucia – żucie gumy lub naśladowanie.
- Opuszczanie żuchwy – powoli i spokojnie opuszczaj żuchwę, starając się jak najszerzej otworzyć buzię. Po serii powolnych ruchów, przyspiesz je.
- Ziewanie – świetne ćwiczenie na rozluźnienie . Ziewnij kilkukrotnie.
- Robienie kółek żuchwą – raz w prawo, raz w lewo.
- „Zamiatanie” żuchwą – przy otwartej buzi przesuwaj dolną szczękę rytmicznie na boki, najpierw powoli, a potem coraz szybciej.
- Małpa– ruszaj żuchwą we wszystkich kierunkach, podobnie jak wykonują to małpy. To doskonałe ćwiczenie rozluźniające.
4.Ćwiczenia podniebienia miękkiego
- Zmęczony piesek – język wysunięty z szeroko otwartych ust, wdychanie i wydychanie powietrza ustami.
- Chory krasnoludek – kasłanie z językiem wysuniętym z ust.
- Balonik – nabieranie powietrza ustami, zatrzymanie w policzkach, następnie wypuszczanie nosem.
- Biedronka, parasol, sukienka itp. – przyssanie kolorowych kółeczek poprzez wciąganie powietrza przez rurkę i przenoszenie na obrazek biedronki…
- Śpioch – chrapanie na wdechu i wydechu.
- Rozmowa kukułki i kurki – wymawianie sylab:ku – ko, ku -ko,uku – oko, uku – oko,kuku – koko, kuku – koko.
5.Ćwiczenia oddechowe.
- Wąchanie kwiatów” – powoli wciąganie powietrza nosem , czynność powtarzamy kilkakrotnie .
- „Dmuchawce – latawce” – wciąganie powietrze nosem i dmuchanie jak najdłużej na dmuchawiec lub latawce.
- „Chłodzenie zupy” – wciąganie powietrza nosem, a wydmuchiwanie buzią jak najdłużej
- „Chuchanie na zamarznięta szybę” – wciąganie powietrza nosem a następnie chuchanie jak najdłużej tak, aby zaparował
„Chuchanie na zamarznięte ręce” – tak, aby poczuć na nich ciepło.
„Mecz ping – ponga” – siedzenie po przeciwnych stronach stolika i dmuchanie na piłeczkę tak aby nie spadła ze stolika
Wydłużanie fazy wydechowej poprzez wypowiadanie spółgłosek szczelinowych:
– u 3-4 latków – f –udajemy wietrzyk, w –udajemy odgłos silnika
– u 4 – 5 latków – s – udajemy węża, z – pszczołę
– u 5 – 6 – latków – sz – szum morza, ż – samolotu - Robienie kleksów z farby wodnej, dmuchanie na nie przez słomkę z różną siłą i pod różnym kątem. Rozdmuchiwana farba przypomina barwne kwiaty.
- Dmuchanie na plastikowe mini zabawki na kółkach, z taką siłą, aby mogły się przemieszczać.
- Trzymanie w dłoni małego kłębka wełny lub piórka. Po głębokim wdechu nosem zdmuchiwanie ich.
- Dmuchanie na świecę w taki sposób, aby płomień wyginał się, ale nie zgasł.
- Puszczanie baniek mydlanych. Zachęcanie do wykonania jak największej bańki mydlanej.
- Dmuchanie przez rurkę na lekkie przedmioty.
- „Gotowanie wody” – dmuchanie przez rurkę zanurzoną w wodzie tak, aby tworzyły się pęcherzyki powietrza na jej powierzchni.
- Wydmuchiwanie kółek na lustrze.
- Granie na organkach lub flecie.
Pozdrawiam serdecznie.
Joanna Horniczak